ابن کثیر در تاریخ خود آورده که مردی از ضعیفان نزد یکی از بزرگان مال بسیاری داشت... اما او را معطل میکرد و حقش را نمیداد و هر بار آن فقیر مالش را میخواست آزارش میداد و غلامانش را دستور میداد که او را بزنند...
در پایان شکایتش را به فرماندهٔ نظامیان برد... اما چیزی عایدش نشد...
آن ستمدیده میگوید: هنگامی که چنین دیدم از به دست آوردن مال خود مایوس شدم و غمی سنگین بر دلم نشست... در همین حال که حیران بودم و نمیدانستم دیگر نزد چه کسی شکایت برم مردی به من گفت: آیا به نزد فلان خیاط که امام مسجد است نمیروی؟
گفتم: آخر آن خیاط چه کاری میتواند در برابر آن ستمگر انجام دهد؟ در حالی که بزرگان حکومت نتوانستند کاری کنند؟
گفت: او از خیاط بیش از همهٔ کسانی که به نزدشان شکایت بردی میترسد... نزدش برو شاید فرجی شود...
میگوید: به نزد او رفتم در حالی که چندان امیدی به او نداشتم... دربارهٔ حاجتم و مالی که از دست داده بودم و آنچه از دست آن ستمگر کشیده بودم به او گفتم...
خیاط برخاست و دکانش را تعطیل کرد و همراه با من به راه افتاد تا به خانهٔ ستمگر رسیدیم... در زدیم... با عصبانیت در را گشود، اما همین که خیاط را دید ترسید و گرامیاش داشت!
خیاط به او گفت: حق این ستمدیده را بده...
آن مرد انکار کرد و گفت: او چیزی نزد من ندارد!
خیاط صدایش را بلند کرد و گفت: حق این مرد را بده وگرنه اذان میدهم!
رنگ آن مرد پرید و حقم را به طور کامل داد و برگشتیم!
من اما به شدت کار خیاط در شگفت بودم! با این حال به ظاهر فقیرانه و جثهٔ ضعیفی که داشت چطور آن مرد بانفوذ مطیع او شد و امرش را اطاعت کرد؟
سپس بخشی از آن مال را به او پیشنهاد دادم، اما نپذیرفت و گفت: اگر مال میخواستم آنقدر به دست میآوردم که قابل شمارش نبود! سپس دربارهٔ خودش از او پرسیدم و این که از کارش در شگفتم... اما توجهی نکرد و پاسخی نداد... اصرار کردم و گفتم: چرا تهدیدش کردی که اذان خواهی داد؟!
گفت: مالت را گرفتی... حالا برو... گفتم: نه! باید به من بگویی...
گفت: سببش این بود که چند سال پیش امیری ترک از بانفوذان و نزدیکان به دربار که جوانی خوش سیما بود اینجا زندگی میکرد...
روزی زنی زیبارو که لباسی بلند و گرانقیمت به تن داشت از کنار او میگذشت... اما آن جوان که مست بود به وی درآویخت و خواست او را به زور به خانهاش ببرد...
آن زن مقاومت میکرد و با صدای بلند فریاد میکشید و از مردم یاری میخواست...
وقتی چنین دیدم به سویش رفتم و کارش را انکار کردم و خواستم آن زن را از دست وی برهانم... اما او با چاقویش به سرم ضربهای زد و خون از سرم روان شد و زن را به زور به خانهاش برد...
به خانهام برگشتم و خون را شستم و سرم را بستم و مردم را فراخواندم و گفتم: این مرد چنان کرد که دیدید... همراه من برخیزید و برویم تا کارش را بر وی انکار کنیم و زن را از دستش برهانیم...
مردم نیز همراه من برخاستند و به او در خانهاش حمله بردیم... گروهی از غلامان او که عصا و دشنه به دست داشتند به مردم حمله بردند و شروع به زدن آنان کردند...
او نیز به سوی من آمد و ضربهای کاری بر من وارد ساخت که خونم ریخت و سرشکسته و ذلیل از خانهاش بیرون رانده شدیم به طوری که از شدت درد و خونریزی به زور راه خانهام را پیدا کردم...
سر به بالین گذاشتم اما خوابم نمیبرد و در حیرت بودم که چه کنم؟ در حالی که آن زن نزد آن فاجر اسیر بود...
به ذهنم رسید که به مناره بالا روم و شب هنگام اذان صبح بدهم تا آن خبیث گمان کند صبح شده و زن را آزاد کند تا به خانهٔ شوهرش برود...
به مناره بالا رفتم و با صدای بلند شروع کردم به اذان گفتن... در همین حال به درب خانهاش نگاه میکردم اما کسی بیرون نیامد... اذان را به پایان رساندم اما آن زن بیرون نیامد و درب خانه باز نشد...
تصمیم گرفتم نماز را با صدای بلند اقامه کنم تا آن خبیث مطمئن شود صبح شده است...
در همین حال که در خانهٔ او را میپاییدم ناگهان دیدم راههای پر شده از سواران و نگهبانان سلطان که فریاد میزدند: کجاست کسی که این وقت شب اذان میدهد؟ و در همین حال به مناره نگاه میکردند...
فریاد زدم: من اذان دادهام... و میخواستم مرا علیه آن فاسق کمک کنند...
گفتند: بیا پایین...
پایین آمدم...
گفتند: به نزد خلیفه بیا... ترسیدم... از آنان خواستم به خاطر خدا داستانم را بشنوند، اما گوش ندادند و مرا به پیش بردند در حالی که توانایی سرباز زدن نداشتم تا آنکه به نزد خلیفه رسیدیم...
هنگامی که خلیفه را بر جایگاه خلافت دیدم از ترس به خود لرزیدم و هراسناک شدم...
به من گفت: نزدیک شو...
سپس گفت: نترس... آرام باش...
و آنقدر با من نرمی کرد که آرام گرفتم و ترسم خوابید...
به من گفت: تویی که این وقت شب اذان دادهای؟
گفتم: آری ای امیر مومنان...
گفت: چه باعث شد این وقت شب اذان دهی؟ در حالی که بیشتر شب مانده است... با این کارت باعث فریب روزهداران و مسافران و نمازگزاران میشوی و نماز مردم را فاسد میکنی!
گفتم: آیا امیر مومنان به من امان میدهد تا داستان خود را بگویم؟
گفت: در امانی...
داستان را برایش گفتم...
خلیفه به شدت خشمگین شد و دستور داد آن مرد و زن را فورا حاضر کنند...
آن دو را به سرعت آوردند... سپس آن زن را همراه با زنانی مطمئن به نزد شوهرش فرستادند سپس به آن مرد ستمگر گفت: چقدر مقرری داری؟ چقدر ثروت داری؟ چقدر زن و کنیز داری؟
و او چیز بسیاری را ذکر کرد...
سپس به او گفت: وای بر تو... آیا این همه نعمت که خداوند به تو عطا نموده برایت کافی نبود که حرمت خداوند را زیر پا نهی و به حدود او تجاوز کنی و بر سلطان جرات آوری؟
و این برایت کافی نبود که به مردی که تو را امر به معروف و نهی از منکر نموده دست درازی نمایی و او را کتک زنی و اهانتش نمایی و خونآلودش کنی؟
او پاسخی نداد...
سلطان بیشتر عصبانی شد... دستور داد دست و پایش را در زنجیر کردند و بر گردنش غل نهادند و او را در کیسهای کردند...
او فریاد میزد و التماس میکرد و اعلان توبه میکرد، اما خلیفه توجهی نمیکرد...
سپس دستور داد با خنجر به جان او افتادند و آنقدر او را زدند که جان داد... سپس دستور داد او را در دجله اندازند... و این پایان کار آن ستمگر بود...
آنگاه خلیفه به من رو کرد و گفت: هر منکری که دیدی، بزرگ یا کوچک، به من بگو حتی اگر از این سر بزند. و به رئیس پلیس اشاره کرد...
سپس گفت: اگر توانستی به من برسی که هیچ، وگرنه علامت میان من و تو اذان است... هر گاه و در هر وقتی حتی این وقت اذان بده... سربازان من خواهند آمد و هر دستوری بده در خدمتند...
گفتم: خداوند تو را جزای خیر دهد... سپس بیرون آمدم...
برای همین است که برهر کس از ستمگران دستوری دهم اطاعت میکنند و آنان را از چیزی نهی نمیکنم مگر آنکه از ترس خلیفه دست از آن میکشند... و تاکنون نیاز به اذان گفتن در غیر وقتش پیدا نکردهام و حمد و سپاس از آن خداوند است...
کجایند اهل یاس و منفیبافی؟ کسانی که منکر را میبینند اما برای انکار آن تلاش نمیکنند، یا شاید یک بار و دو بار دست به انکار میزنند و اگر از آنان پذیرفته نشد از اصلاح جامعه مایوس میشوند و خانهنشین میشوند!